Minął rok działalności wyspecjalizowanych wydziałów własności intelektualnej w pięciu Sądach Okręgowych w Polsce.  To dobry moment, aby zbadać jak działają nowe wydziały, w szczególności czy jest dużo spraw. Skontaktowałem się ze wszystkimi wydziałami własności intelektualnej Sądów Okręgowych i zadałem im kilka pytań w ramach ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Odzew był różny. Niektóre wydziały swobodnie odpowiadały na moje pytania, a nawet dostarczały dodatkowych informacji. Zdarzyły się jednak przypadki, że wydziały nie były w stanie udzielić mi odpowiedzi.

Kontaktując się z wydziałami, zadałem następujące pytania:

1. Ile wpłynęło spraw własności intelektualnej od początku funkcjonowania Wydziału Własności Intelektualnej Sądu Okręgowego?
2. Ile spraw własności intelektualnej dotyczyło: ochrony praw autorskich, ochrony znaków towarowych, ochrony wzorów przemysłowych, a w przypadku Sądu Okręgowego w Warszawie również: wynalazków, wzorów użytkowych, ochrony prawnej roślin
3. W ilu sprawach wniesiono o zabezpieczenie roszczenia? W ilu sprawach wydano postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia roszczenia?
4. Ile średnio mija czasu od wniesienia wniosku o zabezpieczenie roszczenia do wydania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia roszczenia?
5. Ile wydano orzeczeń w sprawach własności intelektualnej? Ile średnio mija czasu od wpłynięcia sprawy własności intelektualnej do wydania orzeczenia?

Jak dużo było spraw?

Najwięcej spraw, jak można było się spodziewać, wpłynęło do Wydziału Własności Intelektualnej w Warszawie. Na 22 czerwca, od początku funkcjonowania wydziału w lipcu 2020 oku, wpłynęły 1024 sprawy. Jest to zdecydowanie więcej spraw, niż w innych wydziałach. Na drugim miejscu plasuje się Sąd Okręgowy w Katowicach, 638 spraw, dalej Poznań –535 spraw. W Lublinie wpłynęło jak dotąd 197 spraw. Sąd w Gdańsku udzielił mi tylko informacji ile spraw wpłynęło w 2020 roku – 126 spraw.

Czego dotyczyły sprawy?

Na wstępie chciałbym zaznaczyć, że niżej zaprezentowane liczby mogą nie do końca oddawać rzeczywistą ilość spraw, które dotyczyły np. praw autorskich, znaków towarowych czy wzorów przemysłowych. Gdy sprawa wpływa do wydziału, przydzielany jest jej symbol związany z przedmiotem danej sprawy. Nie zawsze, gdy sprawa dotyczy kilku praw własności intelektualnej, wpisywane są symbole związane z każdym prawem. Często sprawy wpisywane są tylko pod jednym symbolem. Jakim? Najczęściej zależy to od subiektywnej decyzji sędziego.

W przypadku Warszawy, sprawy dotyczyły konkretnie:

• ochrony praw autorskich – 101 spraw

• ochrony znaków towarowych – 10 spraw

• ochrony wzorów przemysłowych – 6 spraw

• ochrony wynalazków – 12 spraw

• ochrony prawnej roślin – 3 sprawy

Do warszawskiego wydziału nie wpłynęły sprawy dotyczące ochrony wzoru użytkowego czy topografii układów scalonych. Jeżeli kogoś zastanowi duża dysproporcja w ogólnej liczbie spraw, a tym co zostało zaprezentowane powyżej – najwięcej spraw dotyczy zapłaty umówionego wynagrodzenia za korzystanie z praw własności intelektualnej. Nie otrzymałem informacji w tej kwestii za 2021 rok, ale w 2020 roku spraw o zapłatę wynagrodzenia było 229.

W przypadku Katowic, sprawy dotyczyły konkretnie:

• ochrony praw autorskich – 510 spraw

• ochrony znaków towarowych – 16 spraw

• ochrony wzorów przemysłowych – 2 sprawy

W przypadku Poznania, sprawy dotyczyły konkretnie:

• ochrony praw autorskich – 41 spraw

• ochrony znaków towarowych – 14 spraw

• ochrony wzorów przemysłowych – 7 sprawy

Jeżeli ktoś będzie zastanawiać się nad taką dysproporcją w Poznaniu między ogólną liczbą spraw, a tym co zaprezentowane powyżej – najwięcej w Poznaniu jest, tak jak w Warszawie, spraw o zapłatę za korzystanie z praw własności intelektualnej – 315 spraw. Na drugim miejscu pod względem wpływu spraw w poznańskim wydziale znajdują się sprawy dotyczące nieuczciwej konkurencji – 57 spraw.

W przypadku Lublina, sprawy dotyczyły konkretnie:

• ochrony praw autorskich – 35 spraw

• ochrony znaków towarowych – 13 spraw

• ochrony wzorów przemysłowych – 5 spraw

W przypadku Gdańska, sprawy dotyczyły konkretnie (dane jedynie za 2020 r.):

• ochrony praw autorskich – 64 sprawy

• ochrony znaków towarowych – 9 spraw

• ochrony wzorów przemysłowych – 3 sprawy

Zabezpieczenie roszczenia

W Warszawie badanym okresie wydano 1038 postanowień w o zabezpieczeniu, w tym  598 pozytywnych.  

W Katowicach wpłynęły 52 wnioski,  uwzględniono 18.

Natomiast w Poznaniu wniosków o zabezpieczenie bez pozwu było 44, roszczenia zabezpieczono w 16 sprawach.

W Lublinie wniesiono o zabezpieczenie w 30 sprawach, z których zdecydowana większość była skuteczna – wydano 28 postanowień o zabezpieczeniu roszczenia.W Gdańsku w 2020 r. złożono 12 wniosków o zabezpieczenie, niestety nie otrzymałem informacji ile z nich uwzględniono.

Jak szybko sądy rozpoznają wnioski o zabezpieczenie? 

Ustawowy termin na rozpoznanie wniosku o zabezpieczenie wynosi 7 dni. Z danych uzyskanych z wydziałów własności intelektualnej widać, że nie wszystkim udaje się ten termin dotrzymać. Niestety nie otrzymałem dokładnych danych z wydziału warszawskiego. W Katowicach średni czas rozpoznawania wniosku o udzielenie zabezpieczenia wynosi ok. 20 dni. W Poznaniu ten czas wynosi 6/7 dni.

W Lublinie średni czas od wniesienia wniosku do wydania postanowienia to 8,8 dni . W Gdańsku niestety w zestawieniach statystycznych nie ma takich danych.

Ile spraw w ciągu roku zostało zakończonych?

W Warszawie, do dnia udzielenia odpowiedzi zakończono 649 spraw. W Katowicach było to 369 spraw. W Poznaniu zakończono 283 sprawy, w Lublinie 139 spraw, natomiast w Gdańsku, w 2020 r., zakończono 54 sprawy.

A jak działa druga instancja?

Zadzwoniłem do dwóch wydziałów własności intelektualnej Sądów Apelacyjnych aby zweryfikować, czy druga instancja miała sporo pracy podczas swojego pierwszego roku funkcjonowania. Statystyki (na 16 czerwca) prezentowały się następująco:

• do Sądu Apelacyjnego w Warszawie wpłynęło 95 spraw (60 apelacji i 35 zażaleń)

• do Sądu Apelacyjnego w Poznaniu wpłynęło 67 spraw (40 apelacji 27 zażaleń)

Patrząc z nadzieją w przyszłość

Czy kolejne miesiące i lata przyniosą więcej spraw? Trudno to ocenić, ale tam gdzie była możliwość analizy poprzedniego półrocza z obecnym, widać tendencję wzrostową.

Jestem również ciekaw czy wydziały będą chętnie dzielić się swoim orzecznictwem. Na razie pojawiły się pierwsze tezy orzeczeń w Wydziale Własności Intelektualnej Sądu Okręgowego w Warszawie. Można je znaleźć tu. Mam nadzieję, że w najbliższej przyszłości będziemy mogli liczyć na podobne zestawienia ze strony innych wydziałów własności intelektualnej w Polsce.Ten warszawski wydaje się unikalny. Znajdują się tam nie tylko tezy orzeczeń dotyczących praw autorskich, patentów, wzorów, znaków czy nieuczciwej konkurencji, ale również postanowień dotyczących zabezpieczenia środka dowodowego czy wezwania do udzielenia informacji. Im więcej takich tez, a potem może i całych orzeczeń, będzie się pojawiać w przyszłości, tym więcej wskazówek będą mieli pełnomocnicy w podobnych sprawach.

Paweł Poznański